Jak powstają kamienie nerkowe?

Wszyscy, którzy mieli do czynienia z bólem spowodowanym kamieniami nerkowymi nie chcą, aby to się kiedykolwiek powtórzyło. Ból w przypadku wydalania czy też, jak niektórzy to nazywają „rodzenia” kamieni nerkowych jest niesamowicie silny i przejmujący. Ktoś, kto nigdy nie doświadczył tego rodzaju bólu może go wziąć za ostry ból brzucha, lub ból wyrostka. Często objawami rodzenia kamieni nerkowych są nudności, wymioty a czasem nawet zatwardzenia.

Jakie są objawy powstawania kamieni nerkowych?

Najgorsze w tym wszystkim jest to, że kamienie powstające w nerkach nie dają żadnych objawów. Tworzą się całkowicie bezobjawowo a w nerkach mogą pozostawać przez długi czas. Natomiast uwalnianie się kamieni nerkowych i ich droga do pęcherza moczowego powoduje niesamowity ból. Ból tym większy, im większe kamienie są uwalniane. Uwalnianie się kamieni nerkowych może prowadzić nawet do zablokowania moczowodu.

Podstawowa przyczyna powstawania kamieni nerkowych

Wydawać by się mogło, że aby zapobiegać powstawaniu kamieni nerkowych wystarczy wyeliminować przyczynę ich powstawania. Problem w tym, że tak naprawdę nie ma określonej przyczyny powstawania kamieni w nerkach. Można tylko stwierdzić, że istotną rolę w ich tworzeniu odgrywa sposób odżywania. Powstawaniu kamieni nerkowych sprzyja:

• Spożywanie zbyt małej ilości płynów.
• Zbyt długie powstrzymywanie się od oddawania moczu.
• Podwyższony poziom wapnia we krwi.
• Spożywanie bardzo dużych ilości mleka.
• Dna moczanowa oraz inne schorzenia.

Jak wygląda mechanizm krystalizacji kamieni nerkowych

O ile o przyczynach powstawania kamieni nerkowych nie wiemy jeszcze zbyt wiele, to o ich krystalizacji, czyli tworzeniu, wiadomo bardzo dużo. Powstawanie kamieni moczowych jest zgodne z powszechnie znanymi zasadami chemii i fizyki.

Pierwszym krokiem w powstawaniu kamieni moczowych jest powstanie jądra krystalizacji. Na tym jądrze tworzą się kolejne warstwy, czyli odkładają się na nim kolejne osady. W przypadku, kiedy w drogach moczowych zalega mocz, proces ten przebiega znacznie szybciej i łatwiej. Jest to ułatwione zwłaszcza w momencie zastoju moczu. Kiedy ilość substratów krystalizacji w mocy osiąga wysoki poziom, a mocz ma niskie pH  wtedy także krystalizacja przebiega szybciej.

Kamienie szczawianowo – wapniowe

Najczęściej występujące kamienie moczowe to kamienie szczawianowo – wapniowe. W ich przypadku jądrem krystalizacji są zazwyczaj kryształy kwasu moczowego lub sole kwasu moczowego. Wytracają się one najczęściej w moczu mającym kwaśny odczyn pH.

Przeprowadzone badania dowodzą, że w przypadku diety obfitującej w białko zwierzęce odczyn moczu staje się kwaśny. Wpływają na to przemiany metaboliczne w efekcie których tworzą się spore ilości zarówno kwasu moczowego jak i jego soli. Podobną sytuację można zaobserwować podczas ciężkich chorób gorączkowych czy leczenia nowotworów. W wyniku tych działań z komórek, które ulegają rozpadowi, uwalniane są duże ilości kwasu moczowego. Jest on wydalany zazwyczaj z moczem, ale w przypadku podwyższonej temperatury ciała może dochodzić do objawów odwodnienia i zakwaszenia moczu.

Jest to o tyle niebezpieczne zjawisko, iż sprzyja ono krystalizacji kwasu moczowego. Co z kolei może prowadzić do całkowitego zatkania dróg moczowych. W przypadku łagodnego przebiegu, zjawisko to powoduje ceglasty osad w moczu.

Bakterie a kamienie nerkowe

Tylko w niektórych przypadkach jądrem krystalizacji kamieni są obumarłe kolonie bakterii. Tak może się dziać w przypadku przewlekłego zakażenia dróg moczowych.

Rodzaje kamieni nerkowych

Można wyróżnić kilka rodzajów kamieni nerkowych. Oto najpopularniejsze ich rodzaje:

• kamienie fosforanowo-wapniowe kamienie fosforanowo-wapniowe
• kamienie szczawianowo-wapniowe
• kamienie z kwasu moczowego – znane też jako kamienie bezcieniowe, gdyż nie widać ich na zdjęciu RTG, nie powodują zacienienia
• kamienie cystynowe
• kamienie struwitowe – te kamienie powstają w wyniku przewlekłych zakażeń układu moczowego. Przyczynami tych zakażeń są najczęściej bakterie wytwarzające ureazę (czyli bakterie rozkładające mocznik)

Należy pamiętać, że najlepszą metodą leczenia i zapobiegania tworzeniu się kamieni nerkowych jest spożywanie dużej ilości płynów. Nie należy też powstrzymywać się od oddawania moczu i warto robić to zawsze, kiedy możemy.