Co zrobić z rozstępami skóry?

Rozstępy mogą wystąpić i występują niezależnie od płci czy od rozmiarów danej osoby. Pojawiają się nie to tylko w wyniku wahań wagi czy zmian hormonalnych. W ich powstawaniu ważną rolę odgrywa również genetyka. Jeśli masz rozstępy na pupie, piersiach lub kolanach, to zostają z tobą na zawsze. Niestety nie można się ich całkowicie pozbyć. Ale można sprawić, że blizny będą mniej zauważalne. Warto też pokochać je jako część własnego, niepowtarzalnego ciała.

Dlaczego pojawiają się rozstępy?

Rozstępy wyglądają jak paski na skórze, które sprawiają, że jej struktura jest nieregularna. Występują w różnych kolorach: fioletowym lub fioletowym, różowym lub cielistym, białym lub czarnym. Z czasem ich kolor blednie i są mało widoczne. Ulubione miejsca na rozstępy to brzuch, klatka piersiowa, nogi, pośladki, uda i plecy.

Najczęściej pojawiają się:

• w okresie dojrzewania,
• w czasie ciąży,
• przy nagłych zmianach w wadze.

Te trzy czynniki mogą być indywidualnymi przyczynami powstawania rozstępów lub wszystkie mogą się do nich przyczyniać. Rozstępy mogą pojawić się również przy zespole Icenko-Cushinga oraz, gdy osoby są leczone kortykosteroidami ogólnoustrojowymi. Pojawiają się czasem także przy intensywnej aktywności fizycznej z szybkim przyrostem masy ciała.

Jednak najważniejszym czynnikiem jest genetyka. Dokładny gen nie został jeszcze znaleziony, ale wiadomo, że osoby z rozstępami mają mniej białek w skórze, które pozwalają jej rozciągać się bez konsekwencji. Jeśli więc Twoja mama lub babcia miała rozstępy, to masz większe szanse na ich pojawienie się.

Rozstępy to blizny, czy nie?

Mechanizm powstawania rozstępów jest taki sam, niezależnie od przyczyny — gwałtowne rozciąganie lub ściskanie skóry powoduje zerwanie wiązań białek kolagenu i elastyny.

Kolagen zapewnia wytrzymałość skóry — stanowi 80% skóry właściwej, drugiej po naskórku warstwy skóry. Natomiast elastyna rozciąga się i wraca do poprzedniego stanu, jak np. membrana instrumentu muzycznego lub… guma. Ale w skórze właściwej jest jej nie więcej niż 5%. Jeśli dojdzie do uszkodzenia skóry, tkanka łączna zajmie jej miejsce i załata ranę, ale będzie istniała zewnętrzna różnica między komórkami skóry a komórkami tkanki łącznej.

Blizna to tkanka bliznowata, która pokrywa miejsce rany. Tym właśnie są rozstępy — nie mają pigmentu, a włókna kolagenowe uległy zmianie i stały się grube i prostopadłe do skóry, choć normalnie układają się skośnie.

W dotyku obszary te można łatwo wyczuć nawet z zamkniętymi oczami, a rozróżnić je można po kolorze. Z czasem stają się one jaśniejsze w kolorze od odcienia skóry, a jeśli się opalasz, są bardziej widoczne. Dzieje się tak dlatego, że nie ma pigmentu melaniny i rozstępy nie mogą ciemnieć.

Czy istnieją sposoby na trwałe usunięcie rozstępów?

Nie, jak każdą blizną na skórze. Nie ma sposobu na całkowite pozbycie się rozstępów. Wszystkie zabiegi pomagają dziś jedynie uczynić je mniej widocznymi, a żaden nie jest w stanie wymazać tkanki bliznowatej z powierzchni skóry.

Jak sprawić, żeby rozstępy były mniej widoczne?

Na stronie American Association of Dermatologists czytamy, że różne zabiegi działają na pacjentów z różną skutecznością, więc nie da się wyróżnić tego najlepszego. Ale to nie znaczy, że trzeba wypróbować każdy krem i peeling z napisem „na rozstępy”. Warto sprawdzić te kosmetyki, które działają. Muszą mieć odpowiedni skład. Jaki to skład? Co jeszcze działa na rozstępy? O przeczytacie w akapicie poniżej.

Co naprawdę działa na rozstępy?

Retinol lub tretinoina. Obie są formami witaminy A, które nakłada się na skórę, aby przyspieszyć odnowę komórek i zahamować powstawanie blizn. Retinol można kupić bez recepty jako serum lub krem, natomiast Tretinoin jest silniejszym lekiem, który może być przepisany tylko przez lekarza.

Maszyna do radiofrekwencji. W 2020 roku ukazały się recenzje dotyczące skuteczności urządzeń w leczeniu rozstępów. Stwierdzono, że na uszkodzoną skórę najlepiej działa maszyna o frakcjonowanej radiofrekwencji. Uważa się, że może działać na komórki skóry, stymulować odnowę kolagenu i zmniejszać obszar blizn. Terapia radiofrekwencyjna znajduje się w zaleceniach Stowarzyszenia Amerykańskich Dermatologów.

Peelingi chemiczne. Na rozstępy lepszy jest kwas trójchlorooctowy. Można wykonać nim głęboki peeling, który pomaga usunąć uszkodzone cząsteczki skóry. Mówi się, że stymuluje produkcję kolagenu i elastyny w skórze właściwej.

Co może pomóc, ale skuteczność jest niska?

Terapia światłem i laserem. Trudno jest ocenić ich przydatność. Jest wiele maszyn do takich zabiegów i nie wiadomo, która z nich sprawia, że rozstępy są mniej widoczne, a która nie. Choć terapia światłem i laserem jest zalecana przez dermatologów, nie ma jasnych algorytmów, kiedy należy stosować je na skórę.

Żele na bazie silikonu. Stosowanie żeli lub kremów na bazie silikonu jest zalecane przez dermatologów za granicą dla pacjentów po zabiegach chirurgicznych, aby umożliwić lepsze gojenie się blizn. Odpowiedź brzmi: blizny goją się łatwiej i niezauważalnie. Ale jeśli zastosuje się produkt na bazie wazeliny, to skuteczność jest prawie taka sama. Konieczne są zatem dalsze badania.